Kolorektal Kanser Tedavisi İstanbul
Temmuz 15, 2025
Crohn Hastalığı Rehberi | Prof. Dr. Çiğdem Arslan
Aralık 24, 2025
Hemoroid (Basur) Nedir? Varis Benzeri Bu Hastalık Nasıl Ortaya Çıkar?
Hemoroidal hastalık, halk arasında “Basur” olarak da bilinen, oldukça yaygın bir rahatsızlıktır. Prof. Dr. Çiğdem Arslan’ın da dikkat çektiği gibi, bu durum aslında anatomik bir yapının genişlemesi ve sarkması sonucu ortaya çıkar. Peki, tam olarak hemoroid nedir ve vücudumuzda hangi mekanizma ile gelişir?
Hemoroid Nedir? Bir Çeşit Varis Hastalığı
Hemoroidler, rektumun son kısmı olan anal kanalda yerleşmiş olan normal anatomik yapılardır: Toplardamar yastıkçıkları. Bu damar yumağı, makat bölgesinde normalde bir “tampon görevi” görerek dışkı kontrolüne yardımcı olur. Ancak bu yapıların zamanla bozulması, genişlemesi ve aşağıya doğru sarkması durumuna hemoroidal hastalık adı verilir.
Prof. Dr. Çiğdem Arslan’ın da belirttiği gibi, hemoroidal hastalık esasen bacaklarımızdaki varislere benzer bir durumdur, farkı anal bölgede gelişmesidir. Anal bölgedeki bu toplardamarların yapısının bozulması ve genişlemesiyle hastalık kendini gösterir.
Hemoroidal Hastalık Neden Oluşur? Tetikleyici Faktörler
Hemoroid gelişiminde etkili olan temel mekanizma, bölgedeki damarlar üzerindeki kronik (sürekli) basınç ve travmadır. Bu duruma yol açan ve hastalığı tetikleyen başlıca faktörler şunlardır:
- Kronik Travma ve Sert Dışkı: Bağırsaktan sürekli sert dışkının geçmesi, toplardamarlara zarar vererek genişlemelerine neden olur.
- Sürekli Ikınma: Kabızlık veya ishal nedeniyle tuvalet sırasında aşırı ve uzun süreli ıkınmak, damarlar üzerindeki basıncı artırır.
- Yanlış Tuvalet Alışkanlıkları: Tuvalet pozisyonunun anal damarları zorlayıcı şekilde olması veya tuvalette uzun süre oturmak (kitap/gazete okumak gibi) bölgedeki kan akışını bozar ve sarkmayı kolaylaştırır.
- Yaşam Tarzı Faktörleri: Hareketsizlik, liften fakir beslenme, aşırı kilo (obezite), gebelik ve bazı sporlar (ağır kaldırma gibi) riski artırır.
- Genetik Yatkınlık: Ailesinde hemoroid öyküsü olan kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir.
Hemoroid Belirtileri Nelerdir?
Hemoroidler, yerleşim yerine göre iç (internal) ve dış (eksternal) hemoroid olarak ikiye ayrılır. Belirtiler de buna göre farklılık gösterebilir, ancak en yaygın görülen şikayetler şunlardır:
- Kanama: Dışkılama sırasında görülen, parlak kırmızı renkte taze kan. En sık rastlanan belirtidir.
- Ağrı: Özellikle dış hemoroidlerde ve tromboze (pıhtılaşmış) hemoroid krizlerinde şiddetli ağrı görülebilir.
- Kaşıntı ve Tahriş: Anal bölgede sürekli bir kaşıntı ve rahatsızlık hissi.
- Şişlik/Sarkma: Makat çevresinde ele gelen şişlik veya dışkılama sırasında dışarı çıkan ve bazen içeri itilebilen memeler (sarkmış iç hemoroid).
- Akıntı ve Islaklık Hissi: Mukus salgısı nedeniyle makatta ıslaklık hissi ve temizlenmede zorluk.
Hemoroidal Hastalık İçin Tedavi Yöntemleri
Hemoroid tedavisinde ilk aşama, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve medikal tedavilerdir. Hastalığın evresine göre (1. dereceden 4. dereceye kadar sınıflandırılır) tedavi yöntemleri farklılaşır:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Bol lifli beslenme (meyve, sebze, tam tahıllar), günde en az 2-2.5 litre su tüketimi, düzenli egzersiz yapma ve tuvalette uzun süre kalmaktan kaçınma.
- Medikal Tedavi: Doktor tavsiyesiyle kullanılan ağrı kesiciler, ödem çözücüler, dışkıyı yumuşatıcı ilaçlar ve bölgesel kremler/fitiller.
- Ofis Prosedürleri (Erken Evreler): Lastik bant ligasyonu (Boğma), skleroterapi (iğne ile ilaç enjeksiyonu) gibi cerrahi dışı yöntemler.
- Cerrahi Tedavi (İlerlemiş Evreler): İlerlemiş veya yaşam tarzı değişikliklerine yanıt vermeyen vakalarda klasik hemoroidektomi (hemoroid dokusunun çıkarılması), Longo yöntemi (zımba), Lazer Hemoroidoplasti (LHP) gibi cerrahi yaklaşımlar uygulanabilir.
Önemli Not: Makat bölgesinde kanama, ağrı veya şişlik gibi belirtiler yaşıyorsanız, doğru tanı ve kişiye özel en uygun tedavi planının belirlenmesi için mutlaka bir Genel Cerrahi uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Erken teşhis, çoğu zaman cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi şansını artırır.
Sağlıklı günler dileriz.
